| มะม่วงบอกฝน | แมลงเม่าบอกสภาวอากาศ | ดูพะ |
| ดอกชุมเห็ดบอกฝน | สีท้องฟ้าบอกอากาศหนาว | สัตว์บอกสภาวอากาศ ๑ |
| JACK1 | JACK2 | JACK3 |
| BANANA1 | BANANA2 | BANANA3 |
| JACK1 | JACK2 | JACK3 |
| BANANA1 | BANANA2 | BANANA3 |
| เทพแห่งฝน | การแห่นางแมว | นาคให้น้ำ |
| ศักราช | เกณท์พิรุณศาสตร์ | เกณท์ธาราธิคุณ |
จุลศักราช (จ.ศ.) จากวิกิพีเดีย
เป็นศักราชที่เริ่มเมื่อ พ.ศ. 1181 (ค.ศ. 638) นับรอบปีตั้งแต่ 16 เมษายน ถึง 15 เมษายน (ผู้กำหนดให้ใช้จุลศักราช คือ พระยากาฬวรรณดิศ เมื่อคราวประชุมกษัตริย์ในล้านนา) ที่ได้ทำการประชุมเหล่ากษัตริย์ทำการลบศักราชปีมหาศักราช แล้วตั้งจุลศักราชขึ้นมาแทน
เดิมเข้าใจกันว่าเป็นศักราชของพม่า ปรากฏอยู่ตามตำราโหราศาสตร์ แต่ทว่าปีที่ตั้งจุลศักราชนั้น เป็นเวลาก่อนปีที่พระเจ้าอโนรธามังช่อ จะประสูติ เมื่อไทยอโยธยารับศักราชนี้ไปใช้ เลยเกิดความเชื่อกันว่าเป็นศักราชของชาวพม่า จุลศักราชถูกนำมาใช้แพร่หลายทั้งในอาณาจักรล้านนา อาณาจักรสุโขทัยสมัยหลัง และอาณาจักรอยุธยา
ในสมัยของพระเจ้าปราสาททอง ทรงตัดปีจุลศักราช และใช้ปีศักราชจุฬามณีแทน เป็นผลทำให้ปีนักษัตรคลาดเคลื่อนไปสามปี ต่อมา จึงได้เปลี่ยนกลับไปใช้ปีจุลศักราชตามเดิม และตกทอดมาถึงปัจจุบัน การคำนวณปี พ.ศ. จาก จ.ศ. ปฏิทินไทยให้ใช้ปี จ.ศ. บวก 1181 ก็จะได้ปี พ.ศ. (เว้นแต่ในช่วงต้นปีตามปฏิทินสุริยคติที่ยังไม่เถลิงศกจุลศักราชใหม่)ในเอกสารโบราณของไทยจำนวนไม่น้อย นิยมอ้างเวลา โดยใช้จุลศักราช โดยใช้ควบคู่กับปีนักษัตร
การเรียกศกตามเลขท้ายปี
ในระบบการเรียกศกตามเลขท้ายปีจุลศักราช นิยมเรียกด้วยศัพท์บาลี ดังนี้
ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 1 เรียก "เอกศก" ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 2 เรียก "โทศก"
ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 3 เรียก "ตรีศก" ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 4 เรียก "จัตวาศก"
ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 5 เรียก "เบญจศก" ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 6 เรียก "ฉศก"
ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 7 เรียก "สัปตศก" ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 8 เรียก "อัฐศก"
ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 9 เรียก "นพศก" ปีจุลศักราชที่ลงท้ายเลข 0 เรียก "สัมฤทธิศก"
เเล้วก็เรียกเป็นปี นักษัตร ปีชวด-ปีกุล ส่วนจะมีใครเห็นแย้งว่าถูกหรือไม่ ตรงกับเจตนาเดิมของบูรพาจารย์หรือไม่นั้นก็ต้องวิเคราะห์ดูเองครับ เพราะเป็นตำนาน มิใช่วิชาการ
** เรื่องศกนี้สำคัญมาก เกี่ยวกับการทำนายฝน ที่สมุดข่อยสอนวิธีทำนาโบราณบ้านผม (ผู้เขียนบล็อคนี้ ) แบ่งปีนักกษัตริย์ออกเป็น 12ศก รวมรอบปีนักกษัตรย์ ๑ เท่ากับ ๑๔๔ ปี จะบอกไว้ชัดเจนว่า ปีไหนฝนมาเร็วมาช้า มามากมาน้อย แต่เป็นภาษาโบราณที่อ่านยากเอาการ ปัจจุบันพี่ชายยังเก็บสมุดข่อยนี้ไว้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น